EPO – niebezpieczna droga na skróty

Bycie mistrzem, niezależnie od uprawianej dyscypliny sportu, wiąże się z określonymi korzyściami. Zyskuje się nie tylko sławę i satysfakcję z osiągniętego wyniku, ale również wymierne korzyści materialne, na przykład wysoki kontrakt sponsorski. Nierzadko zwycięstwo w zawodach pozwala wkroczyć do elity najlepiej opłacanych w danym sporcie zawodników. To właśnie wspomniane wyżej gratyfikacje finansowe oraz poważanie społeczne i sława najczęściej popychają sportowców do sięgnięcia po niedozwolone środki dopingujące. Wielu zawodników jest gotowych zaryzykować nawet własne życie, tylko (i aż?) po to, by osiągnąć swój cel – zwyciężyć w zawodach, zostać mistrzem i osiągnąć sławę oraz pieniądze. Jedną z „podstawowych” substancji dopingujących jest wspomniana już erytropoetyna (EPO). Jest ona stosowana przede wszystkim w sportach wytrzymałościowych, między innymi w kolarstwie oraz w biegach narciarskich.

Moc erytrocytów

Przed zapoznaniem się z wpływem, jaki erytropoetyna wywiera na ludzki organizm, warto przypomnieć sobie, jakie funkcje w ustroju pełnią czerwone ciałka krwi. Najważniejszą czynnością, w której biorą udział erytrocyty, jest przenoszenie tlenu. Jest to możliwe dzięki znajdującej się w nich hemoglobinie, która nietrwale wiąże tlen (powstaje oksyhemoglobina). Dzięki temu czerwone ciałka krwi mogą przenosić tlen z płuc i zaopatrywać w niego tkanki obwodowe (między innymi: mięśnie, serce, wątrobę, itp.). Równie istotną czynnością, którą pełnią krwinki czerwone, jest zdolność do wiązania i przenoszenia dwutlenku węgla będącego zbędnym produktem przemiany materii.

Gdzie i jak powstają erytrocyty?

Czerwone ciałka krwi powstają w ludzkim organizmie w szpiku kostnym czerwonym znajdującym się w nasadach kości długich i płaskich. Proces powstawania krwinek czerwonych nazywany jest erytropoezą. Jego prekursorem jest hormon – erytropoetyna (EPO). Jest ona uwalniana z nerek (85% całkowitej objętości hormonu) oraz z wątroby (15% całkowitej objętości hormonu). Sekrecja (wydzielanie) erytropoetyny jest stymulowana przez hipoksję – niedotlenienie organizmu, do której dochodzi, na przykład w górach.

Erytropoetyna jako doping

W medycynie sztuczna erytropoetyna wykorzystywana jest przede wszystkim w leczeniu niedokrwistości będącej następstwem przewlekłej niewydolności nerek. W sporcie, mimo iż sztuczna erytropoetyna stanowi zakazany i niebezpieczny dla życia oraz zdrowia środek dopingujący, wielu zawodników stosuje ją w celu podniesienia wydolności organizmu. Wprowadzenie do zdrowego organizmu sztucznej erytropoetyny pozwala zwiększyć ponad normę ilość wytwarzanych przez ustrój czerwonych ciałek krwi. Więcej erytrocytów umożliwia przenoszenie większej ilości tlenu, co w efekcie w bardzo dużym stopniu podnosi zdolności wytrzymałościowe organizm.

Zabójcze EPO

Zwiększona liczba czerwonych ciałek krwi występująca u sportowców stosujących sztuczną erytropoetynę przyczynia się do zagęszczenia krwi. W efekcie w znacznym stopniu zwiększa się ryzyko wystąpienia zakrzepicy mózgowej, zatorowości płucnej, zakrzepicy wieńcowej oraz zakrzepicy żył głębokich. Powyższe schorzenia mogą doprowadzić do udaru lub zawału i zakończyć się śmiercią albo trwałym kalectwem. Stosowanie EPO u zdrowych osób zwiększa również prawdopodobieństwo zachorowania na choroby zakaźne. Ślady stosowania erytropoetyny utrzymują się w próbce krwi nawet 8 lat od jej pobrania.

Plany treningowe ze wsparciem trenera: Wypróbuj