Kortyzol – wszystko co musisz wiedzieć

  • Głosów: 0
  • |
  • |
  • Oddaj głos:
Kortyzol – wszystko co musisz wiedzieć
Kortyzolem straszy każdy, kto wspomina o reakcjach katabolicznych w organizmie. W rzeczywistości jest to hormon steroidowy, pojawiający się w sytuacjach zwiększonego stresu. Wytwarzany przez korę nadnerczy, w dużym stężeniu utrzymującym się długi czas, może przyczynić się do zaburzeń metabolizmu białek i węglowodanów. Dowiedz się wszystkiego co musisz wiedzieć o kortyzolu!

Skąd się bierze kortyzol?

Kortyzol jest naturalnie wytwarzany przez ciało w każdych warunkach. Niepokojące powinny być dla nas jego wysokie stężenia, które będą zaburzały pracę organizmu. Kiedy jego poziom może się znacznie podnieść?

Czynniki zwiększające poziom kortyzolu:

- długotrwała niskowęglowodanowa dieta, która wiąże się z bardzo niskim poziomem insuliny przez długi czas. To z kolei wpływa na utrzymanie procesu glukoneogenezy. Taki stan rzeczy jest dogodnym środowiskiem dla produkcji kortyzolu i jego stałego poziomu utrzymania się we krwi
- obciążające treningi, podczas których pracujemy z obciążeniem bliskim ciężarowi maksymalnemu (około 90% jego wartości), przekładają się na ogromne zmęczenie układu nerwowego, które z niedostateczną regeneracją prowadzi do wzmożonej produkcji kortyzolu
- niewystarczająca regeneracja – w przypadku małej ilości snu, zwiększonych obciążeń i nieodpowiedniej diety, mamy pewność, że stężenie kortyzolu się podniesie
- stresujący tryb życia, czy to w pracy, czy w życiu prywatnym, jest przyczyną zaburzeń w gospodarce hormonalnej. Długotrwale utrzymujące się napięcie będzie niekorzystne dla zdrowia.
- inne hormony, jak np. adrenalina, które są przez długi czas obecne we krwi, będą stymulowały do wytwarzania kortyzolu.

Na co wpływa kortyzol?

Cechą charakterystyczną dla kortyzolu jest jego zwiększone stężenie o poranku. W ciągu trwania dnia jego ilość stabilizuje się. U osób zestresowanych, żyjących pod presją, zwiększona ilość kortyzolu utrzymuje się stale – przez całą dobę. W przypadku umiarkowanej, standardowej dla zdrowego organizmu ilości kortyzolu, możemy mówić o jego szerokim działaniu na gospodarkę białkowo – węglowodanową. Odpowiada za uwolnienie glukozy i tłuszczu, a także ilość sodu w organizmie. Jego działanie obserwujemy podczas reakcji immunologicznej, pomiaru siły tkanki łącznej, a także w zakresie działań przeciwzapalnych. Dopóki jego poziom utrzymuje się w normie – kortyzol niczemu nie zagraża. A co jeśli jest go za dużo przez dłuższy czas?

Skutki zbyt wysokiego poziomu kortyzolu we krwi:

- trudności w spalaniu tkanki tłuszczowej spowodowane przez wysoką ilość glukozy we krwi i insulinooporność- osłabienie odporności przez niszczenie białek odpornościowych
- podniesienie ciśnienia krwi, zatrzymywanie wody i zwiększenie objętości krwi
- spowolnienie przemiany materii i zwiększony apetyt, na który wpływa brak leptyny – hormon sytości, którego jest coraz mniej wraz z przyrostem kortyzolu
- osłabienie skóry, pojawianie się zmarszczek przez osłabienie komórek tkanki łącznej
- osłabienie aparatu ruchu – wysokie stężenie kortyzolu negatywnie wpływa na wykorzystanie białek, a także wzmaga reakcje kataboliczne
- bezsenność może być spowodowana wysokim stężeniem hormonu stresu, który do tej pory pobudzał organizm jedynie podczas poranków. Niedostateczny poziom regeneracji oraz jej słaba jakość dodatkowo negatywnie wpłynie na stan zdrowia
- spadek libido- stałe pogarszanie się umiejętności radzenia sobie ze stresem
Jak widać, wysokie stężenie kortyzolu ma negatywny wpływ na ludzki organizm. Nie powinniśmy dopuścić do sytuacji, w której tkanki zostaną narażone na jego długotrwałe działanie.

Jak obniżyć poziom kortyzolu?

Kontrolowanie poziomu kortyzolu nie jest możliwe dzięki zastosowaniu tabletek, czy suplementów diety. Na jego stężenie ma nasz tryb życia oraz stosunek do ciała i dbałość o własne zdrowie. By utrzymać jego stężenie w normie, należy dbać o regularny sen w granicach 6 – 8 godzin, prowadzić zbilansowaną dietę, bogatą w kwasy Omega – 3. W ramach możliwości, powinniśmy skorzystać z zajęć wyciszających i rozciągających jak pilates, stretching, joga, czy medytacje. Wszystko, co pozwoli nam wyciszyć głowę, będzie korzystne. W trakcie treningów, miejmy na uwadze fakt, że nadmierne przeciążenie ciała również negatywnie na nie wpłynie.

Poziom kortyzolu, a sport

W sporcie, kortyzol stosowany jest jako krótkofalowy środek dopingujący. Podany w określonym czasie pozwala na zmobilizowanie ciała do walki z obciążeniami. Jednak nie ma to korzystnego wpływu. Kosztem utrzymania wysokiego stężenia glukozy we krwi, a co za tym idzie takiej samej, wysokiej wydajności przez dłuższy czas, uszkadzamy własne tkanki, z których pozyskiwana jest energia.Długofalowe, rozsądne ćwiczenie wymaga utrzymywania kortyzolu na niskim poziomie. W przeciwnym razie będziemy borykać się z trudnością w odchudzaniu, a także spadkiem masy mięśniowej spowodowanym reakcjami katabolicznymi.