Pozytywne wibracje w sporcie

Od wielu lat medycyna pracy zajmuje się badaniami, które mają za zadanie ograniczyć negatywny wpływ wibracji na ciało człowieka. Jednak z drugiej strony sport wyczynowy i fizjoterapia starają się tak dostosować aplikowanie wibracji, aby ograniczyć szkodliwość fal wibracyjnych oraz wywołać dzięki niej w organizmie długotrwałe i pozytywne efekty. Wibracje bardzo silnie oddziałują na układ nerwowo – mięśniowy, kostno – stawowy, krążenia oraz hormonalny. Wibracje niekontrolowane Wibracje stosowane w sposób niekontrolowany mogą doprowadzić do wielu negatywnych zjawisk w ludzkim organizmie. Możemy wśród nich wyróżnić zmiany miejscowe powstałe na skutek działania drgań lokalnych. Należą do nich zaburzenia czucia, dotyku, temperatury oraz drętwienie i mrowienie palców. Ponadto prowadzą one także do zniekształcenia szpar stawowych, zwapnienia torebek stawowych, zmian w obrębie okostnej oraz w strukturalnej budowie kości. Natomiast drgania oddziałujące na cały organizm powodują zmiany w:

• układzie kostnym - zmiany chorobowe kręgosłupa w odcinku lędźwiowym i szyjnym
• narządach wewnętrznych - zaburzenia działania układu pokarmowego - zaburzenia równowagi (uszkodzenia działania układu przedsionkowo – ślimakowego) - zaburzenia w działaniu narządów układu rozrodczego kobiet - zaburzenia w działaniu serca, płuc, wątroby - zaburzenia w funkcjonowaniu narządów jamy nosowo – gardłowej

Są to negatywne fizjologiczne skutki stosowania niekontrolowanych wibracji, które prowadzą do powstania zmian funkcjonalnych w obrębie całego organizmu. Możemy wśród nich wyróżnić:

• wydłużenie czasu reakcji ruchowej
• wydłużenia czasu reakcji wzrokowej
• permanentne zmęczenie
• bezsenność
• rozdrażnienie
• problemy z koncentracją
• problemy z pamięcią

Wibracje kontrolowane Wibracje, które oddziałują na ludzki organizm w warunkach naturalnych, na przykład podczas biegu, wywołują wiele pozytywnych skutków. Stymulują one receptory (proprioreceptory) znajdujące się w stawach, mięśniach i ścięgnach. Stosowanie na ciało człowieka kontrolowanych wibracji o dokładnie określonych parametrach może przynieść wiele pozytywnych efektów. 2 sposoby stosowania wibracji

• metoda pośrednia – wibracja przenoszona jest z drgającego urządzenia na struktury ciała stykające się bezpośrednio z tym urządzeniem (nogi lub ręce), a następnie rozprzestrzeniania jest do mięśni znajdujących się w innych partiach ciała. Trening, w czasie którego ćwiczący znajduje się na platformie wibracyjnej nazywany jest whole body vibration (WBV). Natomiast w przypadku ćwiczeń siłowych wspieranych wibracjami stosuje się terminologię superimposed vibration.
• metoda bezpośrednia – wibracja stosowana jest bezpośrednio na brzusiec mięśnia lub ścięgna poprzez urządzenie z wibrującą głowicą. Ta metoda określana jest mianem focal vibration

Pozytywne efekty treningu wibracyjnego Prawidłowo przeprowadzony trening wibracyjny o optymalnych parametrach skutkuje:

• wzrostem siły mięśniowej
• zwiększeniem gibkości i giętkości
• wzrostem mocy mięśniowej
• wzrostem maksymalnej siły mięśniowej
• zwiększenie izokinetycznego momentu sił
• polepszeniem parametrów biegu
• poprawą wyskoku z przysiadu
• polepszeniem parametrów pływania
• zwiększeniem wydzielania testosteronu i hormonu wzrostu
• polepszeniem wymiany gazowej
• poprawą transportu substancji metabolicznych do i z komórek

Przeciwwskazania do treningu wibracyjnego Podobnie jak w przypadku każdego rodzaju treningu, tak i w treningu wibracyjnym występują przeciwwskazania do jego stosowania. Należy do nich:

• nadciśnienie
• choroba wieńcowa serca
• ciąża
• padaczka
• arytmia serca
• nowotwory
• choroby naczyń krwionośnych
• wstawione implanty (np. endoproteza stawu biodrowego)
• zaawansowana cukrzyca

Wibracje z umiarem Trening wibracyjny jest skutecznie wykorzystywany w takich dyscyplinach sportu jak gimnastyka, rugby, lekkoatletyka, narciarstwo alpejskie oraz w sportach siłowych. Dzięki niemu można w prosty sposób poprawić wiele zdolności motorycznych ludzkiego organizmu. Ponadto trening wibracyjny wpływa również na polepszenie niektórych parametrów fizjologicznych ustroju. Należy jednak pamiętać, że trening wibracyjny ulega cały czas rozwojowi i wiele aspektów jego wpływu na ludzki organizm nie zostało jeszcze zbadanych. Na chwilę obecną jedyną formą aplikowania wibracji, której nieszkodliwość na ludzki organizm została potwierdzona naukowo, jest metoda bezpośrednia – focal vibration.