Kofeina – naturalny wspomagacz?

Zawartość kofeiny w różnych produktach spożywczych jest różna, dla przykładu:

• szklanka kawy rozpuszczalnej - ok. 60 mg
• szklanka kawy parzonej – ok. 80 mg
• herbata – ok. 27 mg
• 60 g mlecznej czekolady – 5 – 15 mg
• 60 g gorzkiej czekolady – 10 – 50 mg

Kofeina w wątrobie metabolizowana jest do paraksantyny (84%), teobrominy (12%) i teofiliny (4%). Okres, w którym połowa cząsteczek związku rozpadnie się (tzw. okres półtrwania) dla kofeiny wynosi od 4 do 96 godzin i zależny jest od wielu czynników, do których zaliczamy:

• doustne środki antykoncepcyjne (5-10 h)
• ciążę (9-11 h)
• stan wątroby – ostry przebieg choroby (96 h)
• papierosy

Jak działa kofeina? Działanie kofeiny polega na zwiększeniu ilości adrenaliny we krwi oraz najprawdopodobniej blokowaniu receptorów adenozyny. Dodatkowo związek ten zwiększa wydzielanie dopaminy pobudzającej ośrodki przyjemności w mózgu. Wszystkie te przemiany mają na celu pobudzenie kory mózgowej i ośrodków podkorowych oraz ośrodka oddechowego i naczynioruchowego. Dzięki temu, że rozszerza naczynia wieńcowe, nerkowe i mózgowe a zwęża naczynia brzuszne poprawia przepływ krwi z jamy brzusznej do skóry, mięśni i mózgu. Wpływ kofeiny na zdolność wysiłkową organizmu:

• Według Janesa i wsp. kofeina w dawce 6 mg//kg/h podana przed rozpoczęciem wysiłku zwiększa wytrzymałość oraz możliwości treningowe i startowe
• Bell i McLellan twierdzą, iż kofeina działa do 6 godzin, dlatego osoby przyjmujące ją rano odczują jej działanie w ciągu dnia
• Według Astorino i wsp. suplementacja kofeiną nie poprawia wyników w wyciskaniu na ławeczce leżąc, a także podniesieniu sztangi w przysiadzie.
• Badania dowodzą, iż kofeina poprawia osiągi podczas: biegów na 8 km, sprintów pływackich na 100 m, jazdy na rowerze na dystansie 2000 m oraz pływania stylem dowolnym na dystansie 1500 m. Suplementacja kofeiną wskazana jest dla przedstawicieli dyscyplin opartych o wytrzymałość, nie podniesie jednak możliwości siłowych

. Skutki uboczne stosowania kofeiny

• Suplementacja kofeiną powinna być zawsze skonsultowana z lekarzem. Pamiętać należy, iż już dawka kofeiny 6 – 9 mg/kg może powodować min. drżenie, obniżenie wydajności pracy, wzrost tętna i ciśnienia. Związek ten może prowadzić do zwiększonego ryzyka wystąpienia problemów żołądkowo-jelitowych, takich jak wrzody.
• Ponieważ kofeina stymuluje hormony stresu, może to prowadzić do wzrostu niepokoju, bezsenności i napięcia.
• Kofeina może być również alergenem i wywołać poważne objawy.
• Bardzo poważne jest również uzależnienie od kofeiny. Po jej odstawieniu mogą wystąpić objawy tj. drażliwość, bóle głowy i inne.
• Kofeina nasila działanie leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych. Dlatego nie powinniśmy łączyć tych preparatów z suplementem kofeiny.

Istnieje wiele efektów działania kofeiny na nasz organizm. Podczas spożywania kofeiny możemy czuć się dobrze przez kilka godzin oraz poprawić swoje sportowe osiągnięcia. Jeśli jednak przekraczamy codzienną zalecaną dawkę kofeiny, prędzej czy później dopadną nas tego konsekwencje.