Glutamina – pomocny aminokwas?

Glutamina stanowi około 60% aminokwasów mięśni szkieletowych. Jej niedobór może powodować rozpad białek mięśniowych. Jeśli zaś dostarczymy ją z zewnątrz w celu wyrównania poziomu, okaże się, że suplementacja glutaminą ma działanie antykataboliczne. W stanach katabolicznych jak np. po silnym wysiłku fizycznym, ustrój rozkłada białka w celu pozyskana energii. Z leucyny i izoleucyny powstaje kwas glutaminowy, z niego zaś glutamina, a z niej alanina, która może być wykorzystana jako źródło energii. Staje się ona nim dla wielu komórek, w tym układu pokarmowego, gdzie 40% dostarczonej glutaminy może zostać wykorzystane. Glutamina jest magazynem i transporterem organicznego azotu. Dzięki swojej budowie w łatwy sposób dystrybuuje azot do miejsc, gdzie jest potrzebny do syntezy białek. Należy także zaznaczyć, iż:

• ma pozytywne oddziaływanie na układ pokarmowy, poprawiając jego czynność,
• reguluje poziom glikogenu w mięśniach,
• przyspiesza czas regeneracji glikogenu wątrobowego oraz mięśniowego,
• zwiększa syntezę DNA i RNA,
• jest niezbędna przy biosyntezie glutationu,
• zapobiega utracie ciężkołańcuchowej miozyny (MCH),
• zwiększa wytrzymałość mięśni,
• zwiększ poziom hormonu wzrostu we krwi,
• działa jako regulator glukoneogenezy,
• jest wykorzystywana do produkcji aminocukrów oraz GABA (kwas aminooctowy),
• ma zdolność do zwiększania nawodnienia komórek,
• jest źródłem energii dla ciał odpornościowych.

Warto tutaj zwrócić uwagę, iż niski poziom glutaminy pogarsza pracę układu immunologicznego. Osłabia go również m.in. przetrenowanie, dlatego też suplementacja glutaminą może być zwłaszcza wskazana w tym okresie. Zdaje się także być korzystną substancją u rekonwalescentów, chorych na AIDS czy osób cierpiących na nowotwory. W przypadku tych ostatnich, badania zdają się wskazywać na jej korzystny wpływ na ochronę gruczołu krokowego. Jak widać z powyższych wytycznych nie da się przekreślić oddziaływania biologicznego glutaminy na komórki i cały ustrój jako taki. Co do wpływu jej jako suplementu dla sportowców zdania są jednak podzielone. ZA Jedne z pierwszych badań nad glutaminą z lat 80’ tych przeprowadzanych na szczurach wykazują jej korzystny wpływ na zwiększenie syntezy białka w komórkach mięśniowych oraz zahamowanie jego rozkładu. Badania z lat późniejszych zaś zauważają korzystny wpływ na poprawę odporności po wzmożonym wysiłku. U osób stosujących suplementację glutaminą obserwowano po wysiłku (maraton) mniejszy stopień infekcji niż u osób, których aminokwas nie został podany. Istnieją także doniesienia, iż glutamina może poprawiać regenerację zapasów glikogenu po wysiłku. Przykładem może być badanie przeprowadzone na grupie 6 osób, które poddano wysiłkowi na rowerze stacjonarnym, a po zakończeniu treningu podano im suplement. Wyniki porównywano z iniekcją roztworu soli oraz alaniny i glicyny. PRZECIW Choć powyższe stwierdzenia zdają się zachęcać do sięgania po ów suplement, pojawia się coraz więcej doniesień wykazujących brak statycznie istotnych różnic w poprawie osiągnięć zawodnika po podaży glutaminy w porównaniu z placebo. Jako przykład może posłużyć badanie, na grupie 6 osób, którym przed podnoszeniem sztangi podano glutaminę, glicynę lub placebo. Każdy uczestnik był poddany 3 testom w odstępie około tygodnia. Nie zanotowano różnic w ilości podniesień w żadnej z grup. SKUTKI UBOCZNE Istnieją doniesienia, iż glutamina przenika do mitochondriów, szczególnie, gdy jest w nadmiarze, co wywołuje ich dysfunkcje tworząc obrzęki. W mózgu może to stwarzać zagrożenie życia. Pamiętać także należy, że kwas glutaminowy, z którego powstaje glutamina wpływa negatywnie na ustrój. Należy więc uważać na jakość oraz ilość przyjmowanych suplementów. FORMY Na rynku można spotkać glutaminę pod różnymi postaciami. Warto tutaj wymienić:

• L-glutaminę - w 100% czysta, pozyskana syntetycznie glutamina.
• Kwas glutaminowy - jest prekursorem glutaminy. W większych dawkach ma działanie toksyczne na układ nerwowy.
• Alfa-ketoglutaron glutaminy (GAKG) - również prekursor glutaminy.
• Peptyd glutaminowy - pozyskiwany ze zbóż.
• N-acetylo-L-glutamina – nowa, bardzo stabilna forma glutaminy.