Różeniec górski niezbędny dla aktywnych? Co warto o nim wiedzieć?

Rhodiola rosea, zwana również złotym korzeniem, korzeniem z Syberii czy arktycznym. Rośnie na terenie piaszczystym, w wysokich górach Skandynawii i Azji. Można ją znaleźć również w Sudetach, Bieszczadach czy Tatrach. Rośnie do wysokości 12 -30 cm. Przecięty korzeń ma różany zapach, stąd nazwa rośliny. Do produkcji suplementów wykorzystuje się kłącze i korzenie.

Był znanym sposobem na wzmocnienie już u Wikingów czy Rzymian. Eskimosi stosowali go w celu poprawy kondycji po długich polowaniach. W latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku podawana go sowieckim astronautom w celu poprawy ich kondycji. Badań nad wpływem różeńca na organizm jest coraz więcej. Sprawdza się jego korzystne działanie na układ nerwowy, jako środek przywracający stan równowagi i poprawiający odporność na stres. Inne doniesienia wskazują na jego antyoksydacyjne działanie, dzięki czemu chroni neurony oraz serce przed stresem oksydacyjnym. Zwłaszcza warte uwagi są zawarte w nim salidrozyd oraz pochodne alkoholu cynamonowego – rozawina, rozyna, rozaryna. Jest rośliną o właściwościach adaptogennych, podobnie jak korzeń żeń-szenia, czyli pomaga ustrojowi przystosować się do zmieniających się warunków środowiska.

Pobudzające działanie złotego korzenia na organizm stało się punktem zainteresowania naukowców zajmujących się sportem. Badanie z 2010 roku zamieszczone w The Journal of Sports Medicine and Physical Fitness, prowadzone przez 4 tygodnie na 14 osobach aktywnych fizycznie, wskazało, że suplementacja różeńcem zmniejszała stężenie mleczanów oraz kinazy kreatynowej we krwi po wyczerpującej sesji treningowej. Płynący z badań wniosek wskazuje, iż suplementacja ziołem poprawia zdolności adaptacyjne organizmu do wysiłku fizycznego.

Publikacja zamieszczona w 2013 roku w Journal of Strength and Conditioning wskazuje na wpływ dużej dawki (3 mg/kg masy ciała) różeńca na wytrzymałość, sprawność, spostrzegawczość i kondycję psychiczną. Najpierw poproszono respondentów o zrobienie rozgrzewki, po czym przejechanie 6 mil na czas na ergometrze rowerowym. U osób, które otrzymywały suplement odnotowano obniżenie częstości akcji serca podczas rozgrzewki oraz szybsze przejechanie zadanego odcinka.

Średnia dobowa dawka ekstraktu to 200-400 mg. Suplement powinien być standaryzowamny na obecność salidrozydu i rozawiny. Ważne jest, aby zwrócić uwagę, by w preparacie rzeczywiście był ekstrakt z różeńca górskiego, gdyż tylko w nim znajdują się pochodne alkoholu cynamonowego. Poza tym na tej roślinie było przeprowadzone najwięcej badań, jest więc najlepiej poznana.

Należy pamiętać, że jak każdy preparat zbyt duża dawka (1,5-2 g dziennie) Rhodiola rosea może dawać skutki uboczne. Wymienia się wśród nich: nadpobudliwość, stany lękowe, niepokój, gonitwę myśli.