Efekty pod kontrolą

Dlaczego kontrola efektywności planu treningowego jest taka ważna? Otóż chyba nikt nie lubi sytuacji, w której wykonywana przez niego praca nie przynosi wymiernych efektów. Podobnie jest z aktywnością fizyczną – ćwiczenie czegokolwiek dla samego ćwiczenia, poza niezbędną dla organizmu do prawidłowego funkcjonowania dawką ruchu, nie przynosi wielu korzyści. Brak efektów będących następstwem systematycznego wykonywania ćwiczeń fizycznych może być informacją o tym, iż plan treningowy nie jest odpowiednio dostosowany do osoby, która z niego korzysta. Co więcej, brak korzyści będących następstwem stosowania różnych planów treningowych może wręcz świadczyć o różnego rodzaju nieprawidłowościach, do których dochodzi w obrębie organizmu, na przykład o chorobie.

Jakie efekty?

Efekty systematycznego wykonywania treningów dotyczą wielu układów i parametrów organizmu. Pod wpływem ćwiczeń fizycznych dochodzi do zmiany nie tylko masy ciała, ale również obwodów poszczególnych części ciała. Modyfikacji ulega również skład ciała, parametry krwi, a także stężenie wielu hormonów. Ponadto dochodzi do poprawy pochłaniania tlenu przez organizm, a także do obniżenia spoczynkowego tętna (bradykardii). W artykule opisane zostały zmienne, których wahania można kontrolować za pomocą nieskomplikowanych urządzeń pomiarowych.

Czym kontrolować?

Uogólniając można zaryzykować stwierdzenie, że im bardziej złożony parametr chcemy zmierzyć, tym z bardziej skomplikowanego urządzenia pomiarowego musimy skorzystać. Doskonały przykład stanowi masa oraz skład ciała. Do pomiaru masy ciała wystarczy zwykła waga łazienkowa, z kolei do poznania dokładnego rozkładu poszczególnych komponentów tkankowych ciała niezbędne jest urządzenie umożliwiające przeprowadzenie tak zwanej analizy impedancji bioelektrycznej. Do przyrządów pomiarowych pozwalających kontrolować cechy somatyczne zalicza się miedzy innymi:

• Wagę – urządzenie umożliwiające pomiar masy ciała, w zależności od klasy sprzętu może charakteryzować się zróżnicowanym błędem pomiarowym, jednak najczęściej wynosi on 0,1kg.

• Antropometr – przyrząd pozwalający zmierzyć parametry wysokościowe oraz długościowe (np. kończyn górnych), a także rozpiętość ramion. Zbudowany jest z rury, do której przymocowany jest suwak z linijką. Dokładność pomiaru wynosi 1mm.

• Taśmę metryczną – urządzenie umożliwiające pomiar obwodów ciała. Błąd pomiarowy zależy od materiału, z jakiego została wykonana i waha się od 1mm w przypadku taśmy metrycznej wykonanej z metalu do 5mm dla taśmy z ceraty.

• Fałdomierz – przyrząd pozwalający zmierzyć grubość fałdów skórno-tłuszczowych. Nacisk wywierany przez jego ramiona na fałdę jest stały. Pomiary wykonywane przy jego pomocy charakteryzują się błędem pomiarowym na poziomie 0,1mm.

• Cyrkiel kabłąkowy – urządzenie zbudowane z dwóch wygiętych ramion oraz linijki z podziałką znajdującą się prostopadle do nich. Z jego pomocą można zmierzyć średnice i szerokości ciała. Wyróżniamy dwa rodzaje cyrkli kabłąkowych – duże (maksymalna wielkości pomiarowa 600mm) i małe (maksymalna wielkość pomiarowa 300mm). Błąd pomiarowy obu rodzajów cyrkli kabłąkowych wynosi 1mm.

Kiedy dokonywać pomiarów?

Regularne pomiary mające na celu kontrolę skuteczności aktualnie stosowanego planu treningowego należy wykonywać w jak najbardziej zbliżonych warunkach. Właśnie z tego względu zaleca się przeprowadzać je rano, bezpośrednio po przebudzeniu, najlepiej na czczo. Pozwala to na zachowanie zbliżonych warunków pomiarowych, co wpływa na rzetelność dokonanych pomiarów. Warto również zaznaczyć, iż możliwe jest uzyskanie dwóch różnych wyników pomiarów tego samego parametru, wykonanych w bardzo krótkim odstępie czasu. Wynika to z tak zwanego indywidualnego błędu pomiarowego. Należy jednak pamiętać, że akceptowalna różnica między tymi pomiarami nie przekracza 2mm. Wskazane jest również korzystanie za każdym razem z tego samego urządzenia pomiarowego.

Plany treningowe ze wsparciem trenera: Wypróbuj