EPO (doping) – zmora sportu

Sport to wielki przemysł, wręcz dział gospodarki, który rządzi się własnymi regułami oraz własnym prawem. Już dawno odszedł od założeń czystej walki sportowej wyznawanych przez inicjatora nowożytnych igrzysk olimpijskich barona Pierre de Coubertina. Zasady zdrowej rywalizacji sportowej (fair play), są nie do końca spełniane. Nie wszyscy sportowcy, stawiają na rzetelny treningi i talent sportowy w celu bycia championem. Można przyjąć tezę, że nie ważne jak, byle by być najlepszym, nie bacząc na własne zdrowie i środki. Bycie mistrzem to kusząca wizja, która obecnie jest równoznaczna ze sławą, pieniędzmi i prestiżem. Dlatego tak wielu znanych i nieznanych atletów sięga po zakazane substancje wspomagające regeneracje potreningową oraz przyspieszające wzrost cech motorycznych. Doping, bo o nim tu mowa, jest zmorą sportu. Dział środków dopingujących jest szeroki i obszerny, najpopularniejsze są te, które w sporcie zawodowym są trudne do wykrycia. Do tych substancji właśnie należy syntetyczne EPO. Czym jest więc EPO? EPO to skrót, który powstał od hormonu: erytropoetyna. Produkowany jest głównie przez nerki (w mniejszym stopniu przez wątrobę), który stymuluje wytwarzanie i dojrzewanie krwinek czerwonych w szpiku kostnym. Zaletą czerwonych krwinek jest obecność hemoglobiny - czerwonego barwnika, który ma zdolność do nietrwałego wiązania tlenu i przechodzenia w oksyhemoglobinę (nietrwałe połączenie hemoglobiny z tlenem). Rola hemoglobiny: transportuje tlen i dwutlenku węgla. Więcej czerwonych krwinek (erytrocytów) to więcej hemoglobiny. Więcej hemoglobiny to więcej tlenu we krwi. Więcej tlenu we krwi to więcej tlenu w mięśniach, szczególnie w tych, które biorą udział w wysiłku - do ćwiczonego mięśnia napływa więcej krwi. Efekt: wyraźny wzrost wydajności fizycznej, dlatego efektu biorą go sportowcy. Którzy sportowcy częściej stosują EPO? Ze względu na swoje działanie (wzrost czerwonych krwinek), erytropoetyna głównie stosowana jest przez sportowców, dla których liczy się wytrzymałość. Poniżej lista dyscyplin, w których EPO może być wykorzystane:

• kolarstwo,
• biegi długodystansowe,
• wioślarstwo,
• piłka nożna
• piłka koszykowa.
• chód sportowy,
• narciarstwo,
• pływanie długodystansowe.

Lista dyscyplin, w których EPO może istotnie poprawić wyniki sportowe, nie musi się ograniczać wyłącznie do sportów kondycyjnych. Przecież w XXI w. uprawianie prawie każdego sportu na wysokim poziomie wiążą się z wyczerpującym system treningowym. EPO - poprzez właściwości opóźniające efekt zmęczenia mięśni - umożliwia wykonanie intensywnego treningu oraz szybką regenerację pomiędzy treningami. Stosowanie erytropoetyny bezapelacyjnie jest nieakceptowalne i zasługujące na potępienie. Główny zarzut to ryzyko utraty zdrowia, które jest dobrem najwyższym i bezcennym. Zbyt duży poziom hemoglobiny we krwi uzyskany przez EPO może spowodować:

• zagęszczenie krwi i wzrost jej lepkości,
• powstawanie zakrzepów wewnątrznaczyniowych,
• odwodnienie,
• atak serca,
• udar mózgu,
• nagłe zgony.

Jak uzyskuję się EPO? Nauka doszła kilkadziesiąt lat temu do sposobu produkcji erytropoetyny poza organizmem tzw "syntetycznego EPO". Pierwsza generacja - ta najprymitywniejsza wiązała się z wykorzystaniem zwierząt, a dokładnie ich komórek. Ową grupę syntetycznej erytropoetyny obecnie jest najłatwiej wykryć, tak więc nie jest już powszechnie stosowana. Przełomem był moment systematyzowania EPO z komórek ludzkich. Ostatnia - najnowsza generacja EPO, oparta jest na efekcie "spóźnionego zapłonu". Jest trudna do wykrycia, a przecież nie jest to ostania wersja tego środka dopingującego. Na szczęście sposób zażywania wiąże się z wykonaniem zastrzyku albo dożylnego albo podskórnego oraz dostosowaniem odpowiedniej dawki w zależności od wieku, masy ciała oraz płci. Czynność wykonania zastrzyków oraz obliczenia dawki są na tyle odstraszające, że potencjalny "Kowalski" nie sięgnie po EPO. I tak być powinno, sport powinien być czysty i sprzyjać dwóm elementom: czystej rywalizacji na szczeblu zawodowym oraz zdrowiu, które poprzez ruch ma być pielęgnowane.